عرقیات... بهترین سوغات شیراز
درست است که یک زمان یزد و اصفهان و کاشان در تولید عرقیاتی مثل گلاب در ایران زبانزد بودند، ولی این روزها اگر می‌خواهی عرقیات اصل بخری که از آب در آنها خبری نباشد، باید بروی شیراز و شهری مثل میمند که گلابش معروف‌ترین گلاب ایران است. عرقیاتی که در گرمای تابستان عطش آدم را فرومی‌نشاند و هر کدام خواص مختلفی دارد. معروف‌ترین عرقیات شیراز، نسترن، کاسنی و بیدمشک است که روی آن نوشته شده “آوند”.
عرقیات یکی از پرمصرف‌ترین شکل‌های استفاده از گیاهان است. امروزه در ایران بیش از ۴۰ نوع گیاه وجود دارد که عرق گیری شده و به صورت طبی مورد استفاده قرار می‌گیرند. عرقیات طبی در واقع رایحه، عطر یا اسانس گیاهانی می‌باشند که آن را به آب اضافه می‌نمایند داروهای معطری می‌باشند که رایحهٔ آنها می‌تواند گیرنده‌های عصبی بویایی را تحریک نموده و بر روند ساخته شدن هورمون ها حرارت بدن، سوخت و ساز بدن، سطح هورمون‌های استرس و جنسی، سامانه دفاعی بدن، افکار و رفتارهای عاطفی و جسمانی ما اثر بگذارند. این مواد معطر که مقدار آنها در عصاره یا روغن گیاهان شفابخش بیشتر وجود دارد با تحریک مغز و ترشح انتقال‌دهنده‌های عصبی موجب حالات روانی خاصی در انسان می‌شود و احساس سلامت، سرخوشی، خوشنودی و خرسندی به وجود می‌آورند. این بوها می‌توانند استرس و تا حدودی درد را کاهش داده و موجب تعادل عاطفی شوند. از جمله عرقیات پرمصرف می‌توان گلاب، عرق نعنا، عرق بهارنارنج و عرق بیدمشک را نام برد.
آبلیمو و آبغوره، سوغاتی متفاوت
طبق آمارها ۲۵ درصد از لیمو ترش کشور در شهرهای شیراز مثل قیروکارزین و جهرم تولید می‌شود و وجود این مقدار باغ‌های لیمو، شیراز را به قطب لیموی ایران تبدیل کرده. لیمویی که آبدار است و به همین دلیل به آن لیموی آب می‌گویند، از نیمه دوم شهریور تا آخر اردیبهشت برداشتش می‌کنند و برای سوغات دادن هم برد. معروف است بهارنارنج برای کسی که مشکل کم خوابی دارد بهترین درمان است و از آن گذشته آرام بخش، ضد هیجان و اشتهاآور است و برای کنترل تشنج نیز به کار می‌آید.
هر صد گرم آبلیمو به طور متوسط ۵۲ میلی‌گرم (یا ۳۹ میلی‌گرم) ویتامین سی دارد که برای بدن حیاتی است.
غوره که میوه ی سبز رنگ نارس انگور است دارای طعم ترش می باشد. غوره دارای اسیدهای آلی مانند: اسید مالیک، اسید فرمیک، اسید سوکسینیک(Succinique Acid)، اسید اگزالیک، اسید گلوکولیک(Glucolique Acid) و قند می باشد.
* غوره برای افراد مبتلا به چربی خون بسیار مفید بوده و ضد عفونی کننده بدن نیز هست. هم چنین اگر با سالاد میل شود، برای لاغر کردن سودمند است.
* غرغره کردن با آبغوره در درمان ورم مخاط دهان و حلق و نرمی لثه ها موثر است.
* آب غوره برای درمان چاقی مفرط مفید است.
* بیماری "اسکوربوت" که به علت کمبود ویتامین سی در بدن به وجود می آید، با آب غوره درمان می شود.
* آب غوره چون دارای تارتارات پتاسیم است، برای درمان سیاتیک و رماتیسم حاد بسیار مفید است.
* در دفع زردی موثر است. لذا باید 1 تا 2 قاشق غذاخوری آبغوره را بعد از هر غذا میل نمایند.
* خوردن آب غوره بلوغ دختران را جلو می اندازد.
* حرارت و صفرای بدن را دفع و روده ها را ضدعفونی می کند. به این منظور بهتر است روزانه یک قاشق مرباخوری، چند روز متوالی میل شود.
* آب غوره تقویت کننده کبد است.
* برای برطرف کردن ورم گلو ، آب غوره را قرقره کنید.
* برای دفع کرم روده و تقویت معده، باید به مدت پنج روز آش آب غوره همراه با زیره سیاه مصرف کنید، البته در این مدت باید از خوردن غذاهای سنگین اجتناب نمایید.
* آب غوره درمان کننده پادرد و کمردرد، روماتیسم و سیاتیک است. برای معالجه می توان به مدت ده روز آش آب غوره مصرف نمود(البته از خوردن غذاهای سنگین در این مدت باید اجتناب کرد).
* آبغوره غذا را خوش‌طعم، مطبوع و لذیذ نموده و اشتها را تحریک می‌نماید.
* آبغوره اسهال های ساده را درمان می‌کند، به این منظور باید 3 مرتبه در روز و هر بار یک قاشق غذاخوری مصرف شود.
* آبغوره حفظ کننده جنین است، به این جهت باید کمی آبغوره همراه با غذای روزانه مصرف شود. اما باید از خوردن زیاد غوره خودداری کرد، چن غوره مدر است و امکان دارد موجب سقط جنین شود.
* اگر چند قطره از آبغوره را هنگام خونریزی بینی به درون بینی بچکانند، خونریزی را بند می‌آورد.
* برای درمان چرک گوش می‌توان آبغوره و سرکه را به طور مساوی با هم مخلوط نمود و چند روز، روزی سه مرتبه و هر بار 1 تا 2 قطره در گوش بچکانید.
* مالیدن مخلوط مساوی آبغوره و آب تره، در محل بواسیر، پس از اجابت مزاج مفید است و آن را معالجه می‌کند.
* آبغوره، خنک است و در موارد تب، آنژین، ورم دهان و سل ریوی مصرف می‌گردد.
* رب غوره، تشنگی را برطرف می‌کند.
* رب غوره، التهاب، حرارت و اسهال را تسکین می‌دهد.
* رب غوره، اشتهاآور و محکم کننده جنین است.
* رب غوره تقویت کننده احشاء و برطرف کننده استفراغ های صفراوی است.
* سعی کنید غوره را به تنهایی نخورید، چون روی معده اثر سوئی می گذارد.
خواص سرکه
* سرکه به غذا طعم خاصی می‌دهد و اشتها را تحریک می‌کند.
* در تحقیقات نشان داده شده است که مصرف روزانه 20 میلی لیتر سرکه (معادل 2 قاشق غذاخوری) هم به تنهایی و هم به صورت مخلوط با غذاها موجب کاهش اندیس گلیسمی مواد غذایی کربوهیدارت دار می شود. این اثر هم در افراد دیابتی و هم افراد غیر دیابتی دیده می شود. کاهش اندیس گلیسمی موجب می شود تا افزایش قند در بدن به آهستگی انجام شود.
* سرکه، هضم گوشت را آسان می‌کند.
* اگر خاکستر گرم را در سرکه بخیسانند و بر روی ورم غدد متورم قرار دهند، آن را درمان می‌کند.
* اگر سرکه و گلاب را به مقدار مساوی مخلوط نموده و بجوشانند و سپس یک قطعه پارچه را با این محلول خیس نموده بر روی سر بیمار قرار دهند، سردردهای ناشی از کبد و صفرا را معالجه می‌کند.
* شستشوی دهان با سرکه و گلاب، بوی بد دهان را از بین می‌برد.
* با چکانیدن چند قطره سرکه در گوش، حشره یا کرمی که در گوش مانده باشد خارج می‌شود.
* اگر سرکه را در محل خارش بدن یا خونریزی بمالند، خارش و خونریزی های کوچک را بند می‌آورد.
* اگر سرکه را با نمک مخلوط کنند و در دهانی که به دلیل کشیدن دندان خونریزی می‌کند، نگه دارند و چند بار این کار را تکرار کنند، خونریزی را قطع می‌کند.
* مالیدن سرکه در محل‌هایی که سوزش دارد، مانند سوزش سوختگی با آتش، موجب درمان آن می شود.
* مالیدن رسوب سرکه باعث معالجه کک مک، لک های بدن، کهیر، درد مفاصل و ورم سینه می شود.
* اگر کمی آرد جو را با سرکه خمیر کنند و در محل ورم سینه و بناگوش بگذارند، ورم را درمان می‌کند.